Evinde yardımcı çalıştıran birçok kişi, “Sigorta yaptırmak zorunda mıyım?” sorusunu ihmal ediyor. Oysa 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre, ev hizmetlerinde çalışan kişilerin sigortalılığı açıkça düzenlenmiştir. İhmal edilen bu yükümlülük hem idari para cezasına hem de geriye dönük sigorta borcuna neden olabilir.
Ev Hizmetleri Kapsamına Kimler Girer?
Evde çalıştırılan ve sigortalı sayılması gereken kişiler şunlardır:
- Çocuk bakıcısı
- Yaşlı bakıcısı
- Temizlikçi
- Bahçıvan
- Aşçı
- Şoför (özel ev hizmetinde çalışan)
Bu kişilerin tamamı, yaptıkları işin niteliği fark etmeksizin “ev hizmetlisi” kabul edilmektedir.
Sigortalılık Yükümlülüğü Ne Zaman Doğar?
Ev hizmetinde çalışıyor olan kişinin ayda 10 günden fazla çalışması durumunda, çalıştıran kişi zorunlu bulunarak sigorta bildirimi yapmakla yükümlü sayılır.
10 günden az çalışanlar içinse basitleştirilmiş bir bildirim sistemi vardır ama iş kazası ve meslek hastalığı sigortası yapılması şarttır.
Nasıl Sigortalı Yapılır?
- e-Devlet üzerinden veya SGK müdürlüklerinden başvuru yapılır.
- “Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Üzeri Çalışanlar İçin Giriş Bildirgesi” doldurulur.
- Çalışan için her ay prim yatırılır.
Prim oranı yaklaşık %37,5’tir (2025 yılı için güncel oranlara göre değişebilir).
Sigorta Yaptırmamanın Cezası Nedir?
- Geriye dönük borç çıkarılır.
- Faiziyle birlikte prim tahsil edilir.
- İdari para cezası kesilir.
- Çalışan tarafından dava açılırsa, kıdem, ihbar ve izin ücretleri de talep edilebilir.
Sigortasız çalıştırılıyor olan çalışanın iş kazası geçirmesi halinde, ev sahibi tüm tedavi masrafından ve tazminatından sorumludur.
Yargıtay Kararı: Sigortasız Temizlikçi Davası
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2018/2403 E., 2019/1123 K. sayılı kararında:
“Ev hizmetinde çalışan davacının düzenli şekilde haftada üç gün çalıştığı sabit. Bu durumda işverenin çalışanın sigorta bildirimini yapma yükümlülüğü vardır. Yapılmadığı takdirde işverenin kusurlu olduğu kabul edilir.” ifadelerine yer verilmiştir.
Sonuç: İyi Niyet Cezadan Kurtarmaz
Çoğu ev sahibi, “Zaten yardımcımız arada bir geliyor, samimiyiz” diye söyleyerek sigortayı ihmal ediyor. Ancak kanun, bu konuyu çok açık düzenlemiştir:
- Haftalık, düzenli, süreklilik arz eden her ev hizmeti çalışması sigortalılığa tabidir.
- Hem işverenin hem de çalışanın hakkını koruyan sistem, ihmale gelmez.
