Çocuklar söz konusu olduğunda hukuk sistemi, onların gelişim özelliklerini ve korunma ihtiyaçlarını dikkate alan özel bir yol izler. Bu nedenle Türkiye’de çocuklarla ilgili ceza davaları, Çocuk Mahkemesi ve Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi olmak üzere iki farklı mahkemede görülür.
Peki bu iki mahkeme arasındaki fark nedir? Hangi suçlar hangi mahkemeye gider? Gelin detaylıca bakalım.
Çocuk Mahkemesi Nedir?
Çocuk Mahkemesi, suç işlediği iddia edilen 12 yaşından büyük, 15 yaşından küçük çocuklarla ilgili davalara bakan özel bir ceza mahkemesidir. Bu mahkemede görev yapan hâkimler ve savcılar, çocuk psikolojisi ve çocuk hakları konusunda özel eğitim almış kişilerdir.
Hangi Suçlara Bakar?
- Kasten yaralama
- Hırsızlık
- Mala zarar verme
- Tehdit, hakaret gibi daha hafif ceza gerektiren suçlar
Çocuğun işlediği iddia edilen suçun cezası 10 seneden az süreli hapis ise, dava Çocuk Mahkemesi tarafından görülmektedir.
Amaç Cezalandırmak Değil, Kazandırmaktır
Bu durumdaki mahkemelerde asıl gaye çocuğu cezalandırmaktan ziyade, topluma yeniden kazandırabilmektir. Bu sebeple çocuklara genelde eğitim, denetimli serbestlik, danışmanlık hizmeti ya da benzeri alternatif yaptırımlar da uygulanabilmektedir.
Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi Nedir?
Çocuk Ağır Ceza Mahkemeleri, 12 yaşından büyük olmak şartıyla, 15-18 yaş arasındaki çocukların ağır ceza gerektiren suçlardan yargılandığı özel bir ceza mahkemesidir.
Hangi Suçlara Bakar?
- Kasten adam öldürme
- Cinsel istismar
- Yağma (gasp)
- Uyuşturucu madde ticareti
- Terör suçları
- Anayasal düzene karşı suçlar
Mahkemeye gelen suçlar genelde 10 yıl ve üzeri hapis cezası gerektiren suçlardır.
Örnek:
15 yaşında bir çocuk, kasten adam öldürme suçu işlemesi durumunda dava, Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi tarafından görülmektedir.
Çocuk Yargılamasında Dikkat Edilen Hususlar
- Duruşmalar gizlidir. Basın ya da izleyiciler salona alınmaz.
- Çocukların kimlik bilgileri korunur, davalar duyurulmaz.
- Mahkemede çocuklara psikolojik destek sağlanır, gerekirse bir pedagog eşliğinde ifade alınır.
- Çocuklara, yaşına ve algısına uygun şekilde açıklamalar yapılır.
Aileler Ne Yapmalı?
Bir çocuğun suça karışması, aile için sarsıcı bir durum. Fakat çocuğun geleceği açısından, sürecin en doğru şekilde yönetilmesi çok önemlidir. Bu sebeple:
- Uzman bir çocuk ceza avukatından destek alınmalı.
- Çocuğun psikolojik durumu takip edilmeli, gerekiyorsa bir uzmandan yardım alınmalıdır.
- Süreç boyunca çocuğun yanında olunmalı, yargılama değil rehabilitasyon odaklı bir yaklaşım benimsenmelidir.
Bizimle iletişime geçebilirsiniz
Sonuç
Çocukların karıştığı adli süreçlerde amaç cezalandırmak değil, onları topluma kazandırmaktır. Bu sebeple çocuklar adına özel mahkemeler kurulmuş ve özel prosedürler geliştirilmiştir. Hem Çocuk Mahkemesi hem de Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi, çocukların haklarını koruyarak daha adil bir yargılama süreci yürütülmesini sağlar.
Unutmayalım ki her çocuk, hata yapma hakkına sahip olduğu kadar, yeniden başlama ve kendini geliştirme hakkına da sahiptir.
