Araç alımı ve satımı, hem alıcı adına hem de satıcı adına dikkat edilmesi gereken bir süreçtir. Özellikle ikinci el araç piyasasında, satın alınan aracın hasarlı çıkması gibi durumlar sıkça yaşanabilir. Bu tip durumlarda hak kaybı yaşamamak adına doğru adımları izlemek ve gerektiği takdirde yasal yollara başvurmak önem arz eder.
1. Araç Alım Satım İşlemlerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Araç alım satımı, hem maddi hem de hukuki açıdan titizlik gerektirir.
Araç Kontrolü ve Ekspertiz Raporu: Alım öncesi araç mutlaka yetkili bir servise ya da bağımsız ekspertiz firmasına götürülmelidir. Motor, şasi, kaporta, kilometre durumu ve geçmiş hasar kayıtları gibi detaylar ekspertiz raporuyla ortaya çıkar. Ekspertiz raporu, ileride çıkabilecek anlaşmazlıklarda delil niteliği taşır.
- Noter Satış Sözleşmesi: Araç devri noter huzurunda yapılmalıdır. Satış sözleşmesinde, aracın durumu, satış bedeli, tarafların kimlik bilgileri ve satış tarihi açıkça belirtilmelidir. Sözleşmeye “araçta bilinen bir hasar yoktur” gibi maddeler eklenmesi, alıcıyı koruma altına alabilir.
- Tramer Kaydı Sorgulama: Araçların geçmiş kaza ve hasar kayıtları, Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) üzerinden SMS ile veya e-Devlet üzerinden sorgulanabilir. Bu sorgulama, aracın hasar geçmişini öğrenmek için kritik öneme sahiptir.
- Ödeme Güvenliği: Ödemeyi noter onayı olmadan yapmayın. Banka havalesi gibi izlenebilen ödeme yöntemlerini tercih etmeniz ve ödeme dekontunu saklamanız önemlidir.
- Sözleşmede Cayma Şartları: Satış sözleşmesine, aracın hasarlı çıkması durumunda cayma veya tazminat hakkı gibi maddeler eklemek, alıcıyı koruyabilir.
2. Satın Alınan Aracın Hasarlı Çıkması Durumunda Yapılacaklar
Eğer satın aldığınız araçta, satış öncesinde bildirilmeyen bir hasar tespit edilirse, aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
- Durumu Belgeleyin: Aracın hasarını tespit ettiğinizde, hemen bir ekspertiz raporu alın. Bu rapor, hasarın boyutunu ve satış sırasında bildirilip bildirilmediğini kanıtlar. Ayrıca, araçtaki hasarı fotoğraflarla belgeleyin.
- Satıcıyla İletişime Geçin: İlk etapta satıcıyla direkt yazılı olarak irtibata geçmelisiniz. E-posta veya noter aracılığıyla gönderilen bir ihtarname, durumu resmiyete dökmek için en uygun yoldur. Satıcıdan hasarın giderilmesini, araç bedelinin iadesini veya tazminat talep edebilirsiniz.
- Noter Satış Sözleşmesini İnceleyin: Sözleşmede, aracın hasarsız olduğu belirtilmişse, bu madde satıcının sorumluluğunu artırır. “Ayıplı mal” hükümlerine dayanarak, Türk Borçlar Kanunu’nun 219. ve devamı maddeleri uyarınca hak talep edebilirsiniz.
- Tüketici Hakem Heyetine Başvurun: Eğer araç bireysel bir satıcıdan değil, bir galeri veya ticari bir işletmeden alındıysa, Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurabilirsiniz. Başvuru için noter satış sözleşmesi, ekspertiz raporu ve ödeme belgeleri gereklidir.
- Hukuki Süreç: Satıcıyla anlaşma sağlanamazsa, dava açılabilir. Türk Borçlar Kanunu’na göre, ayıplı mal durumunda alıcı, sözleşmeden dönme, bedel indirimi, ücretsiz onarım veya tazminat talep edebilir.
- 3. Hasarlı Araç İçin İhtarname Örneği
Aşağıda, satın alınan hasarlı araç için satıcıya gönderilebilecek bir ihtarname örneği yer almaktadır. Bu örnek, genel bir çerçeve sunar ve duruma göre bir avukat tarafından özelleştirilmelidir.
İHTARNAME
İhtar Eden: [Adınız Soyadınız, T.C. Kimlik No, Adres]
Muhatap: [Satıcının Adı Soyadı, T.C. Kimlik No, Adres]
Konu: Satın Alınan Aracın Hasarlı Çıkması Nedeniyle İhtar
Tarih: [Gün/Ay/Yıl]
Sayın [Satıcının Adı Soyadı],
[Satış Tarihi] tarihinde, tarafınızla noter huzurunda [Araç Marka, Model, Plaka No] marka/model araç için satış sözleşmesi imzalanmış ve araç bedeli olan [Tutar] TL tarafımca ödenmiştir. Sözleşme kapsamında, aracın hasarsız olduğu tarafınızca beyan edilmiştir.
Ancak, aracı teslim aldıktan sonra [Ekspertiz Tarihi] tarihinde yaptırdığım ekspertiz incelemesinde, araçta [Hasar Detayları, örn: “ön kaputun değiştiği, şasi hasarı olduğu”] tespit edilmiştir. Bu hasarlar, satış öncesinde tarafıma bildirilmemiş olup, satış sözleşmesine aykırılık teşkil etmektedir. Türk Borçlar Kanunu’nun 219. ve devamı maddeleri uyarınca, ayıplı mal tesliminden dolayı tarafınız sorumludur.
Bu nedenle, işbu ihtarname ile tarafınızdan aşağıdakileri talep ediyorum:
- Aracın hasarının ücretsiz olarak giderilmesi, veya
- Araç bedelinin tarafıma iade edilmesi ve sözleşmeden dönülmesi, veya
- Hasar nedeniyle oluşan zararımın tazmin edilmesi.
Taleplerimin, işbu ihtarnamesi tarafınıza tebliğinden itibaren [7/15/30 gün] içerisinde yerine getirilmesi, aksi takdirde yasal yollara başvuruda bulunacağımı bildiririm.
Saygılarımla,
[Adınız Soyadınız]
[İmza]
Ekler:
- Noter Satış Sözleşmesi
- Ekspertiz Raporu
- Ödeme Belgeleri
Noter Kanalıyla Gönderim: Bu ihtarname, noter aracılığıyla gönderilmelidir.
4. Önemli Hatırlatmalar
- Zaman Aşımı: Ayıplı mal durumunda, dava açma süresi genellikle 2 yıldır. Ancak, satıcı kötü niyetliyse (hasarı gizlediyse), bu süre 5 yıla kadar uzayabilir. Süreleri kaçırmamak için hızlı hareket edin.
- Ekspertiz Yaptırmamanın Riskleri: Ekspertiz yaptırmadan araç almak, alıcının riskini artırır. Satıcı, “alıcı hasarı biliyor olmalıydı” savunması yapabilir.
- Avukat Desteği: Karmaşık durumlarda, bir avukattan destek almak, hak kaybını önler.
Sonuç
Bu süreçte, aracı detaylı bir şekilde kontrol etmek, noter sözleşmesini dikkatle hazırlamak ve tramer sorgulaması yapmak, olası sorunları en aza indirir. Eğer satın alınan araç hasarlı çıkarsa, paniğe kapılmadan durumu belgelemek, satıcıyla iletişime geçmek ve gerekirse yasal yollara başvurmak önemlidir. Yukarıdaki ihtarname örneği, bu süreçte size rehberlik edebilir. Unutmayın, bilinçli bir alıcı olmak, haklarınızı korumanın ilk adımıdır.
