Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde bulundurma, Türk Ceza Kanunu m. 191’de düzenlenen diğer suç tipidir. Bu suç türü, bir kimsenin, kendisine veya başkasına ait uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi, kullanmak amacıyla egemenliği altında bulundurmasıdır.
Bulundurma, uyuşturucu veya uyarıcı madde üzerinde fiili egemenlik ilişkisinin devam ettirilmesi anlamına gelmektedir. Bu suçun cezası da iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasıdır.
Bu suç tipi, uyuşturucu ve uyarıcı madde ticareti suçu ile karıştırılmamalıdır. İki suç arasındaki fark amaç unsurudur. Ticaret suçunda amaç maddi gelir elde etmek iken, bulundurma suçunda yalnızca kullanmak için bulundurma söz konusudur.
Uyuşturucu madde kullanma veya bulundurma suçunun cezası iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasıdır. Türk Ceza Kanunu madde 191/10’a göre; “Birinci fıkradaki fiillerin (kullanma, bulundurma); okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.”
Uyuşturucu Kullanma Suçunun Unsurları
Fail, uyuşturucu madde kullanma suçunu ilk unsurudur. Söz konusu uyuşturucu ve uyarıcı maddeyi kullanan kişidir. Suçun mağduru ise diğer uyuşturucu suçlarında olduğu gibi toplumun tümüdür.
Fiil ise suçun unsuru uyuşturucu maddeyi kullanmaktır. Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak ile kast edilen, uyuşturucu veya uyarıcı maddenin vücut içerisine alınmasıdır. Kullanma çeşitli şekillerle olabilir. Kullanmak hareketi bir tek kez bile gerçekleşmiş ise artık maddi unsurun hareket kısmı gerçekleşmiş olarak kabul edilmeli, kullanmak hareketinin birçok kez tekrar edilmesi ise her kullanımın bir tek ayrı suç olarak kabul edilmesini gerektirmemelidir.
Suçun manevi unsuru ise kasttır. Bu suçun taksirli hali düzenlenmediği için ancak kasten işlenebilir. Bu nedenle kişi uyuşturucu madde olduğunu bilmeden vücuduna aldığı madde sebebiyle cezalandırılmayacaktır.
Uyuşturucu Madde Kişisel Kullanım Sınırı/Miktarı
Uyuşturucu madde bulundurma / kullanma suçu, 5237 sayılı TCK’nın 191. maddesinde düzenlenmiştir. Yanında bulundurduğu uyuşturucu madde kişisel kullanım miktarı/sınırı içerisinde bulunan kişinin uyuşturucu madde ticareti yaptığına dair delil yoksa kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma veya kullanma suçunu işlediği kabul edilmektedir.
Kişisel kullanım için kabul edilebilecek miktar, kişinin fiziksel ve ruhsal yapısı ile uyuşturucu veya uyarıcı maddenin niteliğine, cinsine ve kalitesine göre değişiklik göstermekle birlikte, Adli Tıp Kurumunun mütalaalarında esrar, eroin, kokain, haplar vs. gibi uyuşturucu maddelerin kişisel kullanım sınırlarına ilişkin tespitler mevcuttur.
Yargıtay uygulamalarına göre uyuşturucu maddelerin kişisel kullanım sınırı/miktarı
Esrar Uyuşturucu Maddesi: Yaygın uygulama kriterlerine göre, her ne kadar mahkemelerde yıllık 1 kg. Esrar bulundurmanın kişisel ihtiyaç miktarı olarak bilinse bile son zamanlarda uyuşturucu madde nakletme ve ticaret suçlarında daha küçük miktarlar taşınarak bu suç işlendiği için yıllık net 600-700 gram üzerindeki esrar maddesi Yargıtay tarafından uyuşturucu madde ticareti amacıyla bulundurma olarak kabul edilmektedir. Yani, 600-700 gram civarı ve altındaki miktarda esrar maddesi, kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçu kapsamında değerlendirilmektedir.
Eroin ve Kokain Uyuşturucu Maddeleri: Eroin ve kokain maddelerinde başka bir yan delil yoksa kişiden ele geçirilen 20 gram ve üzeri uyuşturucu maddenin kullanım amacıyla değil ticaret amacıyla bulundurulduğu Yargıtay tarafından değerlendirilmiştir.
Sentetik Haplar: Uyuşturucu madde içeren sentetik haplarda 50 adet ve üzerinin kullanım amacıyla değil ticaret amacıyla bulundurulduğu Yargıtay tarafından kabul edilmiştir.
Metamfetamin: Metamfetamin maddesinin kişisel kullanım miktarı/sınırı konusunda kesin bir ölçü yoktur. Metamfetaminin günlük, aylık veya yıllık kullanım miktarı konusunda bir tespit yapılamamaktadır. Alınan metamfetamin maddesinin miktarı ve kişisel özelliklere göre maddenin kişi üzerindeki etkisi ve bu etkinin sona erme süresi değişkenlik göstermektedir. Bu nedenle mahkemeler her olaya göre ayrı bir değerlendirme yapmaktadır. Ancak Yargıtay uygulamalarına göre, net 10 gramın altındaki miktarda metamfetaminin kişisel kullanım sınırları içerisinde bulunduğu kabul edilmektedir.
Kenevir Maddesi: Yargıtay uygulamasına göre, ticari amaçla ekildiklerine ilişkin başka delil yoksa 20 köke kadar dikili kenevirin kişisel kullanım kapsamında ekildiğinin kabul edilmiştir.
Uyuşturucu Maddelerde Günlük Kullanım Miktarı: Yapılan araştırmalarda esrar maddesinde günlük kullanım miktarının 2 gram, eroinde 150 miligram, kokainde 60 miligram, haplarda 3-4 adet olduğu görülmüştür.
Kişisel Kullanım Miktarının/Sınırının Tespitinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Madde miktarı bulundurma amacının belirlenmesinde yardımcı olabilir ancak tek bir ölçüt olamaz. Uyuşturucu Kullanma Suçu ile ilgili bazı unsurların varlığı iyi incelenmelidir.
Uyuşturucu/uyarıcı maddenin kişisel kullanıma yetecek miktarda olması halinde başkaca delil yoksa amacın kullanmak için bulundurma olduğu kabul edilebilirse de maddi gerçeğin ortaya çıkarılması amacına yönelik olarak miktar ölçütü dışında somut olayın özelliklerine göre de değerlendirme yapılmalıdır.
Bu değerlendirmede miktar dışında;
a) Sanığın hareketleri (müşteri arama, pazarlık yapma, numune gösterme ve benzeri),
b) Uyuşturucu/uyarıcı maddelerin ele geçiriliş ve bulundurma şekli ile çeşitlilik, (çok sayıda küçük miktarlı poşetçikler, madde bulaşıklı hassas terazi; esrar, eroin, kokain, MDMA, sentetik kannabinoid gibi maddelerin bir arada bulundurulması)
c) Uyuşturucu/uyarıcı maddelerin bulunduğu yer, zaman ve belirlenecek zaman dilimi içinde içinde sanık tarafından kullanılabilecek madde miktarı,
d) Sanığın uyuşturucu madde kullanıp kullanmadığı,
e) Sanığın sosyal ve ekonomik durumu geçimini ne ile sağladığı, geliri gibi olgularda değerlendirilmelidir.
f) Uyuşturucu Kullanma Suçu maddi ve manevi unsurları
Uyuşturucu Kullanma Suçu Görevli ve Yetkili Mahkemeler
Uyuşturucu madde kullanma ve bulundurma suçu için öngörülen ceza iki ile beş yıl arasında hapis cezası olduğu için görevli mahkeme, Asliye Ceza Mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise uyuşturucu maddenin kullanıldığı veya kullanmak için bulundurulduğu yerdir.
Kaynak: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5237&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
-Türkiye’de uyuşturucu madde suçları — S. Toprak (2010).
-https://karararama.yargitay.gov.tr/
