Madde 252 Kapsamında Rüşvetin Tanımı, Şartları ve Cezai Sonuçları
RÜŞVET (Madde 252)
Bu maddeye göre, görevinin gereklerine aykırı bir işi yapmak veya yapmamak ya da görevini yapması veya yapmaması için doğrudan veya aracılar vasıtasıyla, bir kamu görevlisine veya göstereceği bir başka kişiye menfaat sağlanması durumunda rüşvet suçu oluşur.
Rüşvet suçu; rüşvet alan, rüşvet veren, rüşvet konusunda aracılık eden veya rüşvet alınması konusunda kolaylaştırıcı işlem yapan kişiler açısından düzenlenmiştir.
Rüşvet suçu için, rüşvet alanın kamu görevlisi olması gerekir.
Rüşvet suçunun oluşması için taraflar arasında menfaat temini konusunda anlaşmaya varılması yeterlidir. Menfaatin temin edilmesi gerekmez.
Rüşvet suçu; rüşvet konusunda anlaşma yapılmasıyla tamamlanmış olur.
Rüşvet sonucunda anlaşma yapıldıktan sonra, henüz menfaat sağlanmadan önce taraflardan birinin etkin pişmanlık hükümleri çerçevesinde faaliyet hakkını gönüllü vazgeçme mümkündür.
Bu durumda, etkin pişmanlık hükümleri uygulanamaz. Çünkü, rüşvet suçunda anlaşmanın sağlanması suçun tamamlanması için yeterlidir.
Rüşvet alma suçu; bir kamu görevlisinin görevinin ifasıyla ilgili bir işi yapması veya yapmaması için, doğrudan veya aracılar vasıtasıyla, kendisine veya göstereceği bir başka kişiye menfaat sağlamasıdır.
(Madde 252/1) Görevinin ifasıyla ilgili bir işi yapması veya yapmaması için; doğrudan veya aracılar vasıtasıyla, bir kamu görevlisine veya göstereceği bir başka kişiye menfaat sağlaması durumunda, rüşvet suçu işlenmiş olur.
(Madde 252/2) Görevinin ifasıyla ilgili bir işi yapması veya yapmaması için, doğrudan veya aracılar vasıtasıyla, bir kamu görevlisine veya göstereceği bir başka kişiye menfaat sağlaması durumunda, bu suçu işleyen kişi de rüşvet suçunu işlemiş sayılır.
(Madde 252/3) Rüşvet konusunda anlaşmaya varılması halinde, suç tamamlanmış gibi cezaya hükmolunur.
Ceza Hukuku Özel Hükümler
(Madde 252/4) Kamu görevlisinin rüşvet talebinde bulunması ve fakat bunun kişi tarafından kabul edilmemesi ya da kamu görevlisine menfaat temini konusunda teklif veya vaatte bulunulması ve kamu görevlisi tarafından kabul edilmemesi hallerinde fail hakkında verilecek ceza yarı oranında indirilir.
(Madde 252/5) Rüşvet teklif veya talebinin karşı tarafa iletilmesi, rüşvet anlaşmasının sağlanması veya rüşvetin temini hususlarında aracılık eden kişi, kamu görevlisi sıfatını taşıyıp taşımadığına bakılmaksızın, müşterek fail olarak cezalandırılır.
(Madde 252/6) Rüşvet ilişkisine dolaylı olarak kendisine menfaat sağlanan üçüncü kişi veya tüzel kişinin menfaati kendisine yetkilisi, kamu görevlisi sıfatını taşıyıp taşımadığına bakılmaksızın, müşterek fail olarak cezalandırılır.
Cezayı Ağırlaştıran Nedenler
(Madde 252/7) Rüşvet alan veya talepte bulunan ya da bu konuda anlaşmaya varan kişi; yargı görevi yapan, hakem, bilirkişi, noter veya yeminli mali müşavir olması halinde, verilecek ceza artırılır.
Kapsam Genişliği ve Uygulama Alanı
(Madde 252/8) Bu madde hükümleri;
a) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,
b) Kamu kurumu veya kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının iştirakleriyle kurulmuş şirketler,
c) Kamu kurumu veya kuruluşlarının ya da kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının bünyesinde faaliyet icra eden vakıflar,
d) Kamu kurumu niteliğindeki dernekler,
e) Kooperatifler,
f) Kamuya açık anonim şirketler, ancak hareket eden kişilerin kamu görevlisi sıfatını taşıyıp taşımadığına bakılmaksızın,
g) Kamu görevlisinin ifasıyla ilgili bir işin yapılması veya yapılmaması amacıyla doğrudan veya aracılar vasıtasıyla, menfaat temin edilmesi ya da vaatte edilmesi; bu kişiler tarafından talep ve kabul edilmesi; bunlara aracılık edilmesi; bu ilişki dolayısıyla bir menfaat temin edilmesi halinde de uygulanır.
Uluslararası Rüşvet Suçları
(Madde 252/9) Bu madde hükümleri;
a) Yabancı bir devlette seçilmiş veya atanmış olan kamu görevlilerine,
b) Uluslararası veya uluslararası mahkemelerde ya da yabancı devlet mahkemelerinde görev yapan hâkimlere, jüri üyelerine veya diğer görevlilere,
c) Uluslararası veya uluslarüstü parlamento üyelerine,
d) Kamu kurumu ya da kamu işletmeleri de dâhil olmak üzere, yabancı bir ülke için kamusal bir faaliyet yürüten kişilere,
e) Bir hukuki uyuşmazlığın çözümü amacıyla başvurulan tahkim usulü çerçevesinde görevlendirilen vatandaş ya da yabancı hakemlere,
f) Uluslararası bir anlaşmaya dayalı olarak kurulan uluslararası veya uluslarüstü örgütlerin görevlilerine veya temsilcilerine, görevinin ifasıyla ilgili bir işin yapılması veya yapılmaması ya da uluslararası ticari işlemler nedeniyle bir işin veya bir yararın elde edilmesi yahut muhafazası amacıyla; doğrudan veya aracılar vasıtasıyla, menfaat temin, teklif ve talep edilmesi ve bunlar tarafından talep veya kabul edilmesi halinde de uygulanır.
Yurtdışında İşlenen Rüşvet Suçlarında Türkiye’nin Yetkisi Nedir?
(Madde 252/10) Dokuzuncu fıkra kapsamına giren rüşvet suçunun yurt dışında yabancı tarafından işlenmekle birlikte;
a) Türkiye’nin,
b) Türkiye’deki bir kamu kurumunun,
c) Türk kanunlarına göre kurulmuş bir özel hukuk tüzel kişisinin,
d) Türk vatandaşının, tarafı olduğu bir uyuşmazlık ya da bu kurum veya kişilerle ilgili bir işlemin yapılması veya yapılmaması için işlenmesi halinde, rüşvet veren, teklif veya vaatte eden; rüşvet alan, talep eden, teklif veya vaadini kabul eden; bunlara aracılık eden; rüşvet ilişkisi dolayısıyla kendisine menfaat temin edilen kişiler hakkında, Türkiye’de bulundukları takdirde, resen soruşturma ve kovuşturma yapılır.Bizimle iletişime geçebilirsiniz