Kamu İhalelerinde Hileli Müdahaleler ve Cezai Sorumluluklar
Kamu kurumu ya da kuruluşları adına yapılan mal ya da hizmet alım ya da satımlarına veya kiralamalara ilişkin ihaleler ile yapım ihalelerine fesat karıştıran kişi bu suçu işlemiştir.
(Madde 235/1) Kamu kurumu veya kuruluşları adına yapılan mal veya hizmet alım veya satımlarına ya da kiralamalara fesat karıştırmak suçtur.
(Madde 235/2) Aşağıdaki hallerde ihaleye fesat karıştırılmış sayılır:
a) Hileli davranışlarla:
- İhaleye katılma yeterliğine veya koşullarına sahip olan kişilerin ihaleye veya ihale sürecindeki işlemlere katılmalarını engellemek,
- İhaleye katılma yeterliğine veya koşullarına sahip olmayan kişilerin ihaleye katılmasını sağlamak,
- Teklif edilen malları, şartnamesinde belirtilen niteliklere sahip olduğu halde, sahip olmadığından bahisle değerlendirme dışı bırakmak,
- Teklif edilen malları, şartnamesinde belirtilen niteliklere sahip olmadığı halde, sahip olduğundan bahisle değerlendirmeye almak.
b) Tekliflerle ilgili olup da ihale mevzuatına veya şartnamelere göre gizli tutulması gereken bilgilere başkalarının ulaşmasını sağlamak.
c) Cebir veya tehdit kullanmak suretiyle ya da hukuka aykırı diğer davranışlarla, ihaleye katılma yeterliğine veya bu koşullara sahip olan kişilerin ihaleye, ihale sürecindeki işlemlere katılmalarını engellemek.
d) İhaleye katılmak isteyen veya katılan kişilerin ihale şartlarını ve özellikle fiyatı etkilemek için aralarında açık veya gizli anlaşma yapmaları.
(Madde 235/3)
İhaleye fesat karıştırma suçunun;
a) Cebir veya tehdit kullanmak suretiyle işlenmesi hâlinde temel cezanın alt sınırı beş yıldan az olamaz. Ancak, kasten yaralama veya tehdit suçunun daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hâllerinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca bu suçlar dolayısıyla da cezaya hükmolunur.
(Madde 235/4)
İhaleye fesat karıştırma dolayısıyla menfaat temin eden görevli kişiler, ayrıca bu nedenle ilgili suç hükmüne göre cezalandırılırlar.
(Madde 235/5)
Yukarıdaki fıkralar hükümleri, kamu kurum veya kuruluşları aracılığı ile yapılan artırma veya eksiltmeler ile;
- Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,
- Kamu kurum veya kuruluşlarının ya da kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının iştirakiyle kurulmuş şirketler,
- Bunların bünyesinde faaliyet icra eden vakıflar,
- Kamu yararına çalışan dernekler
- Veya kooperatifler adına yapılan mal veya hizmet alım veya satımlarına ya da kiralamalara fesat karıştırılması halinde de uygulanır.
Sonuç
İhaleye fesat karıştırmak suç olarak, kamu kaynaklarının adil, şeffaf ve rekabetçi biçimde kullanılmasını engelleyen ciddi bir ceza hukuku ihlali olarak görülmektedir. Türk Ceza Kanunu 235. Maddesi gereği, bu suçun unsurları detaylı biçimde düzenlemiştir; hem hileli davranışlar hem de cebir ya da tehdit benzeri yollar ile beraber gerçekleştirilen fiilleri kapsam altına almıştır. Suçun kamu kurumları, bağlı şirketler, dernekler ve kooperatifler aracılığıyla yapılan işlemleri kapsar, kamu zararının önlenmesi ve kamu yararının korunması açısından önemli bir güvence oluşturmaktadır. İhalelere fesat karıştırılma suçu, sadece ceza hukuku yaptırımıyla değil, aynı zamanda da etik, idari ve ekonomik sonuçları ile ciddi bir ihlaldir.
