Ceza hukuku kapsamında bireylerin beden bütünlüğüne yapılan müdahaleler ciddi yaptırımlara tabi tutulmaktadır. Türk Ceza Kanunu’nda (TCK), kişinin vücut dokunulmazlığını koruma amacı güdülerek yaralama fiilleri ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir. Bu bağlamda, “kasten yaralama” ve “taksirle yaralama” olmak üzere iki temel ayrım yapılır. İki suç tipi de Türk Ceza Kanunu’nun İkinci Bölümünde yer alan Vücut Dokunulmazlığına Karşı Suçlar kısmında ele alınmıştır. Her iki suç türü de mağdurun fiziki veya ruhsal bütünlüğüne zarar verilmesini içermektedir, ancak failin kastı ve suçun oluş biçimi bakımından aralarında önemli farklar bulunmaktadır.
Kasten Yaralama Suçu Nedir? (TCK m.86)
A. Giriş
Türk Ceza Kanunu’nun 86. maddesi kapsamında düzenlenen kasten yaralama suçu, “bir kimsenin vücut dokunulmazlığının kasten ihlali” olarak tanımlanır. Kasten yaralama suçu, bireyin fiziksel ya da ruhsal bütünlüğüne kasıtlı olarak zarar verilmesi anlamına gelir ve Türk Ceza Kanunu’nda ciddi yaptırımlarla karşılık bulur. Toplum düzeninin sağlanması ve kişilerin yaşam hakkının yanında beden dokunulmazlığının da korunması açısından bu suç tipi oldukça önemli bir yer tutar. Gündelik yaşamda sıkça karşılaşılan kavga, saldırı ya da itme gibi fiziksel müdahaleler, çoğunlukla kasten yaralama kapsamında değerlendirilir.
B. Kasten Yaralama Suçunun Unsurları
1. Kast Unsuru
Kasten yaralama suçunun varlığından söz edebilmek için failin doğrudan kast ile hareket etmesi gerekir. Yani mağdurun canını yakmak, bedenini yaralamak ya da acı çektirmek niyetinde olmalıdır. Buradaki önemli nokta, failin mağdura zarar verme kastı taşımasıdır. Yani fail, fiilinin sonucunu bilerek ve isteyerek hareket eder.
2. Mağdurun Vücut Bütünlüğünün İhlali
Kasten yaralama suçunun oluşabilmesi için mağdurun vücut dokunulmazlığının ihlali gerekmektedir. Kanun metni uyarınca suçun vücut bulabilmesi için fail tarafından mağdurun;
Vücuduna acı verilmesi,
Sağlığının bozulması,
Algılama yeteneğinin bozulması hallerinden birisinin gerçekleşmesi gerekmelidir.
C. Basit Yaralama (Kasten) Suçu ve Cezası
Daha önce tanımladığımız şekilde fail tarafından mağdurun vücuduna acı verilmesi, sağlığının bozulması ya da algılama yeteneğinin bozulması fiillerinden birisi gerçekleşmesi halinde suçun basit hali oluşmaktadır.
Suçun basit halinin cezası ise şu şekildedir;
Bir yıl altı aydan üç yıla kadar hapis cezasıdır.
Mağdur üzerindeki etkinin “basit bir tıbbi müdahale ile giderilebilecek ölçüde hafif olması halinde altı aydan bir yıl altı aya kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.
Mağdurun kadın olması halinde ise, cezanın alt sınırı dokuz aydan az olmayacak şekilde hüküm verilmelidir.
(TCK)
C. Kasten Yaralama Suçunun Nitelikli Halleri ve Cezası
Kanun koyucu tarafından suçun farklı biçimde işlenmesi hali daha büyük sonuçlara yol açabilmesi nedeniyle ağırlaştırıcı müeyyidelere tabi tutulmuştur. Burada amaçlanan failin icra hareketlerine başlamasını engelleyici daha ağır yaptırımlar elde edilmek istenilmesidir. Bu haliyle kasten yaralama suçunun nitelikli halleri şu şekildedir;
Üstsoya, altsoya, eşe, boşandığı eşe veya kardeşe karşı,
Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı,
Kişinin yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle,
Kamu görevlisinin sahip bulunduğu nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle,
Silahla,
Canavarca hisle,
Şeklindeki hallerde suçun işlenmesi halinde temel cezada artırım öngörülmüştür. Son dönemlerde kadına karşı şiddetin artması nedeniyle boşanmış eş de artırım sebepleri halleri arasına alınmıştır. Birçok kanun metninde olduğu gibi kamu görevlisi yine bu haller arasında bulunmuştur. Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak kişinin tespiti bazı durumlarda hakim gözlemi bazı durumlarda ise adli tıp raporu doğrultusunda tespit edilmektedir. Silah tanımı yargı kararlarında geniş biçimde ele alınmış olup; terlik, hesap makinesi, bıçak, sopa gibi somut olayın özelliğine göre silah yerine geçebilen her şey silah sayılabilmektedir.
Suçun nitelikli halinin cezası ise şu şekildedir;
Canavarca hisle kasten yarlama suçu işlenmesi halinde suçun temel haline göre verilecek ceza bir kat artırılarak uygulanacaktır.
Yukarıda saydığımız ve canavarca hisle suçun işlenmesi hali dışındaki durumlarda ise, suçun temel haline göre verilecek ceza yarı oranında artırılarak uygulanacaktır.
D. Kasten Yaralama Suçunun Ağırlaştırıcı Halleri (Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama TCK m.87)
Kasten yaralama suçu, mağdurun üzerinde daha büyük etkiler bırakabilmektedir. Bu nedeniyle kanun koyucu tarafından suçun ağırlaştırıcı halleri ayrı bir madde olarak kanunun 87. Maddesinde ele alınmıştır. Bu haliyle;
Kasten yaralama fiili ile birlikte mağdurun,
Duyularından veya organlarından birinin işlevinin sürekli zayıflamasına,
Konuşmasında sürekli zorluğa,
Yüzünde sabit ize,
Yaşamını tehlikeye sokan bir duruma,
Gebe bir kadına karşı işlenip de çocuğunun vaktinden önce doğmasına,
Sebebiyet verilir ise kasten yaralama suçu ile belirlenecek cezanın artırılması gündeme gelecektir. Bu durumda ise verilecek ceza bir kat artırılacaktır. Ancak mağdurun duyularından veya organlarından birinin işlevinin sürekli zayıflamasına neden olunmuş ise ceza en az dört yıl olarak, mağdurun yüzünde sabit bir ize sebep olunmuş ise ceza en az altı yıl olarak uygulanacaktır.
E. Kasten Yaralama Suçunda İndirim Sebebi
Kanun koyucu tarafından kanunun 88. Maddesinde yaralama suçunda bir indirim hali görülmüştür. Bu doğrultuda faile daha az ceza verilebilmesi gündeme gelecektir. Şöyle ki,
Eğer kasten yaralama suçu ihmali bir davranış neticesinde gerçekleşmiş ise; faile verilecek cezanın üçte ikisine kadar indirim uygulanabilecektir. Burada indirim miktarı hakim takdirine bırakılmıştır.
F. Kasten Yaralama Suçunda Şikayet, Süresi ve Uzlaştırma
Kasten yaralama suçunda mağdur üzerindeki etkinin basit tıbbi müdahale giderilebilecek halde olması durumunda şikayet aranmaktadır, diğer hallerde şikayet aranmamaktadır. Savcılık tarafından re’sen soruşturulacaktır. Şikayet süresi ise 6 aydır. Suçun basit hali ise basit tıbbi müdahale gerektirmese dahi uzlaşmaya tabidir. Öncelikle uzlaşma prosedürü uygulanmaktadır. Aynı şekilde suçun ihmali davranışla işlenmesi halinde de uzlaşma prosedürü uygulanmaktadır.
G. Kasten Yaralama Suçunda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Uygulanır mı?
Kasten yaralama suçu birçok hali bir arada barındırması nedeniyle cezanın alt sınırı ve üst sınırı değişkenlik göstermektedir. Bu suç tipinde hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumunun uygulanıp uygulanmayacağı hususunda alanında uzman bir avukattan destek alınması gerekmektedir.
Taksirle Yaralama Suçu (TCK m.89)
A. Giriş
Taksirle yaralama suçu, günlük hayatta sıkça karşılaşılan ve çoğu zaman kazara meydana gelen fiziksel zararları kapsayan bir suç tipidir. Trafik kazalarından iş kazalarına, kamu hizmetlerinde görülen ihmallere kadar pek çok olayda taksirle yaralama suçu karşımıza çıkar. Bu suç türünde fail, yaralanmayı istememiştir ancak dikkat ve özen yükümlülüğüne uymadığı için mağdurun zarar görmesine neden olmuştur. Türk Ceza Kanunu’nun 89. maddesi uyarınca düzenlenen taksirle yaralama suçu, mağdurun beden ya da ruh sağlığının istem dışı şekilde bozulması halinde oluşur.
B. Suçun Unsurları
TCK m.89’a göre taksirle yaralama, “dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı hareket edilmesi sonucu başkasının bedensel ya da zihinsel sağlığının bozulması” durumunda oluşur. Failin kastı yoktur; ancak ihmali ya da dikkatsizliği sonucunda bir zarara sebebiyet vermiştir. Bu haliyle suçun unsurlarını şu şekilde sıralayabiliriz;
Mağdura acı verilmeli, sağlığı ya da algılama yetenekleri bozulmalıdır.
Suç kasten işlenmemeli istem dışı meydana gelmelidir.
İlliyet bağı bulunmalıdır.
C. Bilinçli Taksir Hali
Bilinçli taksir, failin eyleminin olası tehlikelerini öngörmesine rağmen önlem almadan hareket etmesi durumudur. Yani fail, “ sonuç ortaya çıkabilir ama bana bir şey olmaz” mantığıyla davranır. Bu durum taksirli suçun cezasını artıran bir unsur olarak değerlendirilir ve suçun bilinçli taksirle işlenmesi halinde şikayet aranmaması bazı durumlarda ortaya çıkmaktadır.
D. Taksirle Yaralama Suçunun Cezası ve Artırım Halleri
Taksirle Yaralama Suçunun Basit Halinin Cezası
Taksirle yaralama suçunun cezası, üç aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası şeklindedir. Hakim tarafından somut olayın özelliğine göre hapis cezası veya adli para cezası seçimlik olarak uygulanabilecektir.
Taksirle Yaralama Suçunun Nitelikli Halleri ve Cezası
Kanun koyucu tarafından suçun daha ağır halleri göz önünde bulundurulmuş ve temel cezada artırım öngörülmüştür. Kasten yaralama suçu ile benzer özellikler gösteren nitelikli haller ise şu şekildedir; Taksirle yaralama suçunun işlenmesi ile mağdurun,
Duyularından veya organlarından birinin işlevinin sürekli zayıflamasına,
Vücudunda kemik kırılmasına,
Konuşmasında sürekli zorluğa,
Yüzünde sabit ize,
Yaşamını tehlikeye sokan bir duruma,
Gebe bir kadının çocuğunun vaktinden önce doğmasına,
Sebebiyet verilmiş ise suçun basit halinde öngörülen cezada artırım yapılacak ve belirlenen ceza yarısı oranında artırılacaktır. Ayrıca;
İyileşmesi olanağı bulunmayan bir hastalığa veya bitkisel hayata girmesine,
Duyularından veya organlarından birinin işlevinin yitirilmesine,
Konuşma ya da çocuk yapma yeteneklerinin kaybolmasına,
Yüzünün sürekli değişikliğine,
Gebe bir kadının çocuğunun düşmesine,
Sebebiyet verilmiş ise bu defa basit halinde öngörülen cezada yine artırım yapılacak ve bu durumda, belirlenen ceza bir kat artırılacaktır.
Birden Fazla Kişinin Taksirle Yaralanması ve Cezası
Fail tarafından yapılan fiil ile birlikte birden fazla kişinin yaralanması hali meydana gelmiş ise altı aydan üç yıla kadar hapis cezasına hükmedilecektir. Burada dikkat edilmesi gereken ise seçimlik hak tanınmamış ve adli para cezası uygulanılmayacak olunmasıdır.
E. Taksirle Yaralama Suçunda Şikayet, Süresi ve Uzlaştırma
Taksirle yaralama suçu şikayete tabi bir suçtur. Ancak 2,3 ve 4, maddelerdeki hallerin gerçekleşmesi durumunda somut olayda bilinçli taksir hali var ise şikayet aranmayacaktır. Şikayet süresi 6 aydır. Şikayetin aranmadığı durumda şikayet önem arz etmeyecek ve savcılık tarafından suç re’sen soruşturulacaktır. Taksirle yaralama suçu uzlaşma prosedürünün uygulanması gereken suçlardandır.
F. Taksirle Yaralama Suçunda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Uygulanır mı?
Taksirle yaralama suçunda cezanın ertelenmesi, hükmün açıklanmasının geri bırakılması gibi haller uygulanabilmektedir. Ancak burada temel ceza miktarı ve failin önceki suç geçmişi (sabıka kaydı) önem arz etmektedir. Bu konu ile ilgili detaylı bilgi almak isterseniz alanında uzman bir avukattan hukuki destek almanız gerekmektedir.
Bu yazımız da ilginizi çekebilir
