Türk Ceza Kanunu’nun 267. maddesi, kişiye gerçeğe aykırı şekilde suç isnat edilmesi durumunu düzenler. Halk arasında “iftira atmak” olarak bilinen bu suç, bireyin onurunu, şerefini ve özgürlüğünü doğrudan zedelediği için ciddi sonuçlar doğurur. Ancak kanun, iftiranın bazı yollarla veya daha ağır sonuçlara sebep olacak şekilde işlenmesini “nitelikli hal” olarak kabul etmiş ve cezayı artırmıştır.
İftira Suçunun Temel Hali
TCK 267/1’e göre, yetkili makamlara ihbar veya şikâyet yoluyla ya da basın-yayın organları üzerinden, bir kimseye işlemediği bir suçun isnat edilmesi iftira suçunu oluşturur. Böyle bir durumda fail hakkında 1 seneden 4 seneye kadar hapis cezası öngörülmektedir.
Nitelikli Haller
Kanun, iftira suçunun bazı yöntemlerle işlenmesi durumunu daha ağır kabul etmiştir ve cezanın artırılmasını düzenlemiştir. Başlıca nitelikli haller şunlardır:
1. Maddi Delil Üretmek (TCK 267/2)
Failin, mağdurun suçlu olduğuna inandırmak amacıyla sahte delil üretmesi (örneğin başkasına ait uyuşturucuyu gizlice mağdurun cebine koymak) durumunda ceza 3 yıldan 7 yıla kadar hapis olur.
Yargıtay uygulamalarında bu durum, iftiranın en tehlikeli şekli olarak değerlendirilmektedir.
2. Medya Yoluyla İftira (TCK 267/4)
İftiranın, gazete, televizyon veya sosyal medya gibi geniş kitlelere ulaşan araçlarla işlenmesi halinde ceza yarı oranında artırılır. Çünkü bu durumda mağdurun itibarı çok daha geniş bir çevrede zarar görmektedir.
3. Kamu Görevlisine Karşı İftira (TCK 267/5)
Bir kamu görevlisine görevinden dolayı iftira atılması, hem mağduru hem de kamu hizmetine duyulan güveni zedelediğinden ceza ağırlaştırılır.
4. Kişinin Tutuklanmasına veya Hüküm Giymesine Sebep Olan İftira (TCK 267/6-7)
Eğer iftira sonucunda kişi hakkında haksız şekilde tutuklama kararı verilirse ceza 5 yıldan 10 yıla, haksız şekilde mahkûmiyet kararı verilirse 10 yıldan 20 yıla kadar hapis cezası öngörülür. Bu, nitelikli halin en ağır sonucudur.
Yargıtay’dan Örnek Karar
Sonuç
İftira, yalnızca kişisel bir husumet aracı değil, toplumsal düzeni de tehdit eden ağır bir suçtur. Özellikle nitelikli hallerde mağdurun özgürlüğü, itibarı ve yaşamı üzerinde telafisi zor zararlar doğabilmektedir. Bu nedenle yasa koyucu, bu suçun cezalarını oldukça ağır tutmuştur.
