Yaygın olan adıyla kara para aklama suçunun Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenmiş hali Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama olarak başlıklandırılmıştır. Türk Ceza Kanunu’nun İkinci Bölümünde yer alan Adliyeye Karşı Suçlar arasında sayılmış ve Tck 282. maddesinde düzenlenmiştir. Türk Ceza Kanunu’nda bir takım suçların doğrudan adliyeye karşı işlendiği yasalaştırılmış ve Kara Para Aklama da bu suçlar arasında sayılmıştır.
Kara Para Aklama suçu “Alt sınırı altı ay veya daha fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini, yurt dışına çıkaran veya bunların gayrimeşru kaynağını gizlemek veya meşru bir yolla elde edildiği konusunda kanaat uyandırmak maksadıyla, çeşitli işlemlere tâbi tutan kişi”lerin eylemlerine verilen addır.
Kara Para Nedir? Kara Para Aklamak Nasıl Yapılır?
Kara Para İngilizce Dirty Money ibaresinin Türkçeye çevirisi olarak kullanılmaktadır. Tam karşılığı “Kirli Para” olarak çevirilebilecekken Kara Para kavramı tercih edilmiştir. Kara Para kavramı bir suç işlenmesi neticesinde elde edilen para olarak tanımlanabilir. Ancak yeni Tck ile sadece suçtan elde edilen “para” değil diğer malvarlığı değerleri de bu suçun oluşmasına neden olmaktadır. Bu durum suçun oluşmasına elverişli hareketlerin genişletildiği anlamına gelmektedir. Örneğin Uyuşturucu Ticareti neticesinde alınan bir ev, bir araba da Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değeri olarak kabul edilecektir. Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerini eski tabirle Kara Parayı Aklamak ise suçtan elde edilen bu malvarlığı değerlerinin bir şekilde yasal ekonomik değer haline dönüştürülmesidir. Uyuşturucu Ticareti neticesinde elde edilen yüklü miktarda paranın banka hesabına konularak küresel finans argümanı haline getirilmesi suçun tipik halinin oluşmasına neden olacaktır.
Türk Ceza Kanunu’nun 282. maddesinin gerekçesinde “suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerine meşruiyet görüntüsü verilerek ekonomik sisteme sokulması, suç işlemenin kazanç elde etme açısından cazip bir yol olarak görülmesine neden olduğundan, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerinin aklanması, Türk Ceza Kanun’un 282. Maddesinde suç olarak tanımlanmıştır”
Bir Yılda Ne Kadar Kara Para Aklama Yapılmaktadır?
Birleşmiş Milletler verilerine göre bir yılda 1.5 trilyon dolar, IMF verilerine göre ise son yıllarda 2 trilyon dolar kara para aklanarak yasal ekonomik sistem içerisine sokulmaktadır. Bu rakamlar çok büyük boyutta ve yeni suçların işlenmesine kaynaklık etmektedir.
Küresel anlamda kara para aklama suçuyla mücadele yürütülmesi hayati önem taşımaktadır. Bu nedenle de ülkeler arası işbirliği çok önemlidir. Günümüz internet çağında suçtan elde edilen malvarlığı değerlerinin kürresel ekonomik sisteme sokulması, global çapta çok hızlı ve sitematik biçimde yapılabilmektedir. Suçla mücadele konusunda Viyana’da bulunan Kara Para Aklamaya Karşı Küresel Program faaliyetlerini sürdürmektedir.
Kara Para Aklamak Suçunun Unsurları
Suçun oluşması seçimlik hareketli bazı eylemlerin gerçekleştirilmesine bağlanmıştır.
Buna göre suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini;
1- Yurt Dışına Çıkarmak
2- Gayrimeşru Kaynağını gizlemek
3- Meşru bir yolla elde edildiği konusunda kanaat uayndırmak
şeklindeki seçimlik hareketlerden birinin yapılması halinde oluşacaktır. Bu suç ancak kasten işlenebilen bir suçtur.
Öncül Suç Ve Suç Geliri Kavramları
Aklama sürecini kavramak için konu, “öncül suç” ve “suç geliri” kavramları ile birlikte değerlendirilmelidir. Genel olarak aklamadan bahsedebilmek için;
- Bir suç işlenmiş (Öncül suç),
- Bu suç sonucunda herhangi bir ekonomik değer elde edilmiş (Suç geliri),
- Bu ekonomik değerleri yasadışı nitelikten çıkarıp bunlara yasal görünüm kazandırmaya yönelik fiillerin işlenmiş
Olması gerekmektedir.
Kara Para Aklama Suçunun Cezası Ne Kadardır?
* Alt sınırı altı ay veya daha fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini, yurt dışına çıkaran veya bunların gayrimeşru kaynağını gizlemek veya meşru bir yolla elde edildiği konusunda kanaat uyandırmak maksadıyla, çeşitli işlemlere tâbi tutan kişi, üç yıldan yedi yıla kadar hapis ve yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
* Birinci fıkradaki suçun işlenmesine iştirak etmeksizin, bu suçun konusunu oluşturan malvarlığı değerini, bu özelliğini bilerek satın alan, kabul eden, bulunduran veya kullanan kişi iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
* Bu suçun, kamu görevlisi tarafından veya belli bir meslek sahibi kişi tarafından bu mesleğin icrası sırasında işlenmesi halinde, verilecek hapis cezası yarı oranında artırılır.
* Bu suçun, suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır.
* Bu suçun işlenmesi dolayısıyla tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.
Kara Para Aklama Suçunun İşlenmesinde Ceza Alınmayacak Durum (Etkin Pişmanlık) Nedir?
Kanun maddesinin son fıkrasında ceza verilmeyecek bir durum düzenlenmiştir;
“Bu suç nedeniyle kovuşturma başlamadan önce suç konusu malvarlığı değerlerinin ele geçirilmesini sağlayan veya bulunduğu yeri yetkili makamlara haber vererek ele geçirilmesini kolaylaştıran kişi hakkında bu maddede tanımlanan suç nedeniyle cezaya hükmolunmaz.”
Kara Para Aklama Suçu Cezasının Ertelenmesi
Türk Ceza Kanunu’na göre daha önce kasıtlı bir suçtan ceza almamış ve mahkeme tarafından verilen cezası 2 yıl ve daha az olan kişinin cezası ertelenebilir. Koşulların oluşması halinde Kara Para Aklama suçundan dolayı alınan cezanın ertelenmesi de mümkün olabilecektir.
Kara Para Aklama Suçu HAGB
5271 sayılı Cmk’nun 231. maddesine göre “Sanığa yüklenen suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan ceza, iki yıl veya daha az süreli hapis veya adlî para cezası ise; mahkemece, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. Uzlaşmaya ilişkin hükümler saklıdır. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, müsadereye ilişkin hükümler hariç, kurulan hükmün sanık hakkında bir hukukî sonuç doğurmamasını ifade eder.” Kara Para Aklama suçu açısından verilen cezanın iki yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezası olması halinde Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına karar verilebilir. Ancak bunun bazı koşulları vardır. Cmk 231. maddenin 6. fıkrasına göre;
* Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması,
* Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması,
* Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın; aynen iade, suçtan önceki hâle getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi,
gerekir.
Kara Para Aklama Suçunda İnfaz Erteleme
Mahkemelerce verilen hapis cezalarının infazı bazı özel durumlarda ertelenebilir. Hastalık, yaşlılık, hamilelik vs. gibi durumlarda infaz erteleme mümkün hale gelebileceği gibi hükümlünün talebiyle infazın ertelenebilmesi 5275 sayılı Kanunun 17. maddesinde “Kasten işlenen suçlarda üç yıl, taksirle işlenen suçlarda ise beş yıl veya daha az süreli hapis cezalarının infazı, çağrı üzerine gelen hükümlünün istemi üzerine, Cumhuriyet Başsavcılığınca ertelenebilir.” şeklinde düzenlenmiştir. Kara Para Aklama suçu kasten işlenebilen bir suç olması nedeniyle alınan hapis cezasının üç yıl ve altında olması durumunda infaz erteleme talep edilebilecektir.
İnfaz Erteleme İşlemi İçin bize ulaşabilirsiniz.
