Sıfır kilometre bir araç satın almak, çoğu tüketici için uzun süredir kurulan bir hayalin gerçekleşmesidir. Ancak bazen hayal edilen konfor, güvenlik ve sorunsuz kullanım yerine; sürekli servise gitmek zorunda bırakan arızalar, değişen parçalar ve yaşanan mağduriyetlerle karşılaşılabilir. İşte bu noktada Türk Borçlar Kanunu ve Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun devreye girmektedir.
Gizli Ayıp Nedir?
Gizli ayıp, ürünün teslimi sırasında ilk bakışta fark edilemeyen, ancak kullanım sırasında ortaya çıkan ve malın beklenen faydayı sağlamasına engel olan kusurlardır. Araçlarda sık sık arıza meydana gelmesi, motor, şanzıman veya elektronik aksam gibi kritik parçaların defalarca değişmesi; aracın “ayıplı” olduğunun göstergesidir.
Sıfır Araçlarda Sık Arıza Ne Anlama Gelir?
- Güvenilirlik kaybı: Araç sürekli servise gidiyorsa, tüketici aracını güvenle kullanamaz.
- Değer kaybı: Parçaları sürekli değişen araç, ikinci el piyasasında “kaza yapmamış olsa bile” değer kaybına uğrar.
- Gizli ayıp hükmü: Tekrarlayan sorunlar, aracın ilk teslim anında gizli bir üretim kusuru bulunduğunu ortaya koyar.
Tüketicinin Hakları Nelerdir?
Türk Borçlar Kanunu ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun uyarınca, tüketici şu seçimlik haklara sahiptir:
- Sözleşmeden dönme: Aracı iade edip bedelini geri alma,
- Bedelde indirim: Araçtaki ayıp oranında fiyat indirimi talebi,
- Ücretsiz onarım: Yetkili serviste ücretsiz şekilde tamir edilmesi,
- Ayıpsız misli ile değişim: Aracın yenisiyle değiştirilmesi.
Burada dikkat edilmesi gereken nokta; sık sık arızalanan ve birçok parçası değişen bir aracın, onarımla düzeltilmiş sayılamayacağıdır. Yargıtay da bu tür durumlarda, aracın yenisi ile değiştirilmesi gerektiği yönünde kararlar vermektedir.
Kararın Özeti
Hukuk Genel Kurulu, tüketicinin satın aldığı sıfır aracın kısa süre içerisinde birçok kez arıza yapması ve parçalarının değiştirilmesi halinde, bu durumun gizli ayıp niteliğinde olduğuna hükmetmiştir.
Kararda, aracın sürekli arıza çıkarmasının tüketici açısından aracı kullanılamaz hale getirdiği, güven duygusunu ortadan kaldırdığı ve aracın ekonomik değerini düşürdüğü vurgulanmıştır. Bu nedenle, tüketicinin “ayıpsız misliyle değişim” talebinin haklı olduğu kabul edilmiştir.
Kararın Önemi
- Tüketici, sık sık arızalanan bir sıfır araç için yalnızca ücretsiz tamir veya parça değişimi ile yetinmek zorunda değildir.
- Bu tip araçlarda, tüketici doğrudan yenisiyle değiştirme hakkını kullanabilmektedir.
- Karar, tüketicilerin mağduriyet yaşadığı pek çok benzer davada emsal teşkil etmektedir.
Bayinin ve İthalatçının Sorumluluğu
Tüketici sadece bayiye değil; aynı zamanda ithalatçı ve üreticiye karşı da hak iddia edebilir. Yani aracın Türkiye distribütörü de doğrudan sorumludur.
Uygulamada Ne Yapılmalı?
- Tüm servis kayıtları düzenli olarak alınmalıdır.
- Arıza tekrarları yazılı şekilde bayi ve distribütöre bildirilmelidir.
- Tüketici Hakem Heyeti veya Tüketici Mahkemesi nezdinde dava açılabilir.
Bizimle iletişime geçebilirsiniz
Sonuç
Sıfır araç alıp, sürekli arıza ile uğraşmak kader değildir. Hukuk, tüketiciyi korumakta ve “gizli ayıplı” araçların yenisiyle değiştirilmesini mümkün kılmaktadır. Bu nedenle yaşanan mağduriyetlerde vakit kaybetmeden hukuki yollara başvurmak gerekir.
