1- Kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaları, taraflardan herhangi birinin rızası olmaksızın bir aletle dinleyen veya bunları bir ses alma cihazıyla kaydeden kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
2- Katıldığı aleni olmayan bir söyleşiyi, diğer konuşanların rızası olmadan ses alma cihazı ile kayda alan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır.
3- Kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaların kaydedilmesi suretiyle elde edilen veriler hukuka aykırı olarak ifşa eden kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis ve dört bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. İfşa edilen bu verilerin basın ve yayın yoluyla yayımlanması hâlinde de aynı cezaya hükmolunur.
Kişiler arasındaki aleni olmayan sesli konuşma, hiçbir teknik araç kullanılmadan ve yüz yüze yapılan bir konuşma olmalıdır. Aleni olmayan konuşmanın özel bir sohbete, sessiz düşünceye ve kişisel alana içkin olması gerekir. Aleni olmayan konuşma, evin içi (arşiv de ses alma veya kaydetme cihazı) dinlenemez ya da kaydedilemez.
ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİNİ İHLAL (m. 134)
Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimse, bu fiili işlemekle suçlanır. Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu, başkasının özel alanına, başkası tarafından bilinmesi istenmediği hayatın özel alanlarına girilmesini cezalandırarak bireye hukuki güvence sağlar.
Özel hayat, başkalarının bilmesini gerektirmediği, kişinin herkesten gizlediği hayattır. Suç, genel kastla işlenen iştir. Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu işleyen kişinin başkasının özel hayatına müdahale ettiğinin bilincinde ve istemesi suçun oluşması için yeterlidir.
Biz normal hayat sürdüren insanların özel hayatını gizlilik alanı ile değerlendiren, tanınmış şahsiyetlerin; örneğin siyasetçiler, sanatçılar, sporcular gibi ünlülerin, özel hayatı ve özel hayatın gizlilik kapsamı normal bir insanlara göre daha dardır. Ünlü kişilikler belli ölçülerde özel hayatlarının izlenmesine ilişkin duruma katlanmak zorundadır.
1- Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu görüntü ve/veya seslerin kayda alınması suretiyle işlenmesi hâlinde, verilecek ceza bir kat artırılır.
2- Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri hukuka aykırı olarak ifşa eden kimse iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İfşa edilen bu verilerin basın ve yayın yoluyla yayımlanması hâlinde de aynı cezaya hükmolunur.
KİŞİSEL VERİLERİN KAYDEDİLMESİ (m. 135)
Hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydeden kimse bu suçu işlemiştir. Bu suç kimliği belli veya belirlenebilir bir kişiye ait kişisel veriler hakkında herhangi bir şekilde hukuka aykırı bir şekilde kaydedilmesi ile oluşur. Örneğin, bir hastanenin arşivinden bir gruba sabuna hastalarla ilgili bilgilerin kaydedilmesi gibi haller bu kapsama değerlendirilebilir.
1- Hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydeden kimse bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir.
2- Kişisel verilerin; kişilerin siyasi, felsefi veya dini görüşlerine, ırki kökenlerine; hukuka aykırı olarak cinsel yaşamlarına, sağlık durumlarına veya sendikal bağlantılarına ilişkin olması durumunda birinci fıkra uyarınca verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Kişisel Alana Saldırı Suçları: Dinleme, Özel Hayatı İhlal ve Veri Kaydı Suçlarının Cezaları Nelerdir?
Konuşmaların Dinleniyor Olması ve Kaydının Alınması Cezası (TCK m. 133)
Bir kişinin özel konuşmasını onun haberi olmadan dinlemek ya da kayda almak, başlı başına bir suçtur. Suçun cezasını, olayın niteliği değiştirebilir:
- Aleni olmayan konuşmaların izinsiz dinlenmesi veya kayda alınması:
2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası
- Kişinin katıldığı özel konuşmayı diğer konuşanların izni olmadan kayda alması:
6 ay ile 2 yıl arası hapis ya da adli para cezası
- Kaydedilen konuşmaların başkalarına verilmesi veya yayılması:
2 yıl ile 5 yıl arası hapis cezası, 4.000 güne kadar adli para cezası
- Eğer bu ifşa basın veya sosyal medya gibi yollarla yapılmışsa, aynı cezalar geçerlidir.
Not: Üçüncü şahıslarla yapılan ev içi konuşmalar dahi “aleni olmayan konuşma” sayılır ve hukuki koruma altındadır.
Özel Hayatın Gizliliğini İhlali Cezası (TCK m. 134)
Herkesin gizli kalmasını istediği bir özel alanı vardır. Bu alana izinsiz şekilde girilmesi, ses veya görüntü alınması ya da paylaşılması halinde cezai yaptırımlar devreye girer:
- Özel hayatın gizliliğini ihlal etmek:
1 yıldan 3 yıla kadar hapis
- Eğer bu fiil ses veya görüntü kaydı alınarak gerçekleştirilmişse:
Ceza bir kat artırılır
(Yani 2 yıldan 6 yıla kadar hapis olabilir)
- Bu ses ya da görüntülerin başkalarına ifşa edilmesi:
2 yıldan 5 yıla kadar hapis
- İfşanın basın-yayın yoluyla yapılması hâlinde yine aynı ceza uygulanır.
Ünlü kişiler hakkında yapılan haberlerde “kamu yararı” olup olmadığına dikkat edilir. Ancak bu durum, özel hayatın gizliliğini sınırsız şekilde ihlal etme hakkı tanımaz.
3. Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Cezası (TCK m. 135)
Kimliğimizi oluşturan bilgiler – isim, adres, sağlık durumu, siyasi görüş, dini inanç gibi – bizden izinsiz şekilde kaydedildiğinde kişilik haklarımız ihlal edilir.
- Hukuka aykırı şekilde kişisel veri kaydeden kişi:
- 1 yıl ile 3 yıl arası hapis cezasıyla cezalandırılır.
- Eğer kaydedilen veriler;
Siyasi görüş, felsefi inanç, ırk ve etnik köken, sağlık durumu, cinsel yaşam, sendikal bağlar gibi özel nitelikli bilgiler içeriyorsa:
- Verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Örneğin bir hastanın dosyasındaki sağlık bilgilerini izinsiz şekilde kaydetmek ya da bir çalışanın sendikal bilgilerini fişlemek bu suça örnek teşkil eder.
Sonuç: Kişisel Sınırlar Kanunla Koruma Altında
Özel yaşamın gizliliği ve kişisel verilerin korunması yalnızca etik bir mesele değil, aynı zamanda cezai yaptırımı olan bir hukuki güvencedir. Günümüzde özellikle dijital araçlar kullanılarak yapılan kayıtlar çok kolay ama sonuçları çok ağır olabilir.
Bu nedenle; herhangi bir ses kaydı yapmadan, görüntü almadan ya da kişisel veri işlemeye başlamadan önce hukuka uygunluk mutlaka araştırılmalı. Aksi hâlde kişi, yıllarca sürebilecek bir yargılamayla ve hapis cezasıyla karşı karşıya kalabilir.
