Günlük hayatımızda birçok kez dışarıda bir yerde unutulmuş ya da kaybolmuş bir eşya ile karşılaşabiliriz: Bir parkta cüzdan, otobüste telefon, okulda saat… Bazı insanlar bu eşyaları alır ve yetkililere teslim ederken, bazıları da “kimse görmedi” deyip eşyayı kendisine mal eder. Peki bu durumun hukuki karşılığı nedir? Kaybolan bir eşyayı almak ve kullanmak suç teşkil eder mi?
TCK m. 160 – Kayıp veya Hata Sonucu Ele Geçen Eşya Üzerinde Tasarruf
Türk Ceza Kanunu’nun 160. maddesi, kayıp veya hata sonucu ele geçen eşyalarla ilgili suç tipini düzenler:
“ kayıp ya da hata sebepli kendisine teslim edilen ya da ele geçirilen malı, sahibinin rızası olmadan kendisininmiş gibi kullanan kişiler, bir yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılmaktadır.”
Yani bulduğunuz eşya size ait olmadığını bildiğiniz hâlde onu kullanıyor ya da satıyorsanız bu, hukuken suçtur.
Suçun Oluşması İçin Gerekli Şartlar
Bu suçun oluşabilmesi için bazı şartlar gerekir:
- Eşyanın size ait olmadığını bilmeniz gerekir.
- Eşyayı size kimse vermemiş olmalı. (Yani siz onu bir yerde bulmalısınız.)
- Eşyayı sahibine iade etmeyip, kendi malınız gibi kullanmalısınız.
Bulunan Eşya Ne Yapılmalı?
Bulunan eşya ile ilgili en doğru hareket şu adımlardır:
- En yakın polis karakoluna veya zabıtaya teslim edin.
- Toplu taşıma aracı, alışveriş merkezi gibi yerlerde kayıp eşya birimine bırakın.
- Sosyal medya üzerinden duyuru yaparken kişisel bilgileri ifşa etmeyin.
Eşyayı bulan kişilerin, onu saklaması veya “sahibi çıkarsa veririm” diye düşünerek yanında tutması bile risktir. Çünkü bu da bir çeşit “haksız zilyetlik” sayılabilmektedir.
Sahiplenmekle İlgili Yaygın Yanlışlar
- “Sahibi yoksa benimdir” düşüncesi yanlıştır. Kanun, eşyayı bulanın değil, gerçek sahibinin malı sayar.
- “Yolda para buldum, alan alır” mantığı da hukuki değildir.
- Eşyayı birkaç gün kullanıp sonra bırakmak da sizi suçtan kurtarmaz.
Örnek Olay
Bir kişi, kütüphanede unutulan bir dizüstü bilgisayarı alıp eve götürdü. İçeriği inceledi ve birkaç gün boyunca kendi işlerinde kullandı. Güvenlik kamerası kayıtlarıyla tespit edildi. Savcılık, TCK m. 160 kapsamında kamu davası açtı. Sanığa adli para cezası verildi ve sabıka kaydı oluştu.
Sonuç
Kaybolan veya yanlışlıkla size gelen bir eşyayı almak ve kullanmak, Türk Ceza Kanunu’na göre suçtur. Vicdanen doğru olan, hukuken de doğrudur: Eşyayı sahibine ulaştırmaya çalışmak ya da emniyet güçlerine teslim etmek.
Unutmayın, “bulmak” hak doğurmaz; gerçek hak her zaman mal sahibinindir.
