İşveren tarafından geçerli bir neden olmaksızın iş akdi feshedilen işçiler, işe iade davası açarak işlerine geri dönmeyi talep edebilir. Bu dava, iş güvencesinin en somut uygulamalarından biridir ve belirli koşullarda işçilere tanınan anayasal bir haktır.
Kimler İşe İade Davası Açabilir?
İşe iade davası açabilmek adına aşağıdaki şartların tümü sağlanmalıdır:
- İşyerinde en az 30 işçi çalışıyor olmalı,
- İşçinin en az 6 aylık kıdemi bulunmalı,
- İş sözleşmesi belirsiz süreli olmalı,
- Fesih, geçerli bir nedene dayanmamalı, yani keyfi yapılmış olmalı.
Dava Süreci Nasıl İşler?
1. Arabuluculuk Başvurusu
- Fesih bildirimi tebliğinden itibaren 1 ay içerisinde arabulucuya başvurulmalı.
- Arabuluculuk süreci içerisinde anlaşma olmazsa, 2 hafta içerisinde işe iade davası açılabilmektedir.
2. Mahkeme Süreci
- Dava, iş mahkemesinde açılabilir.
- Tanıklar, yazılı belgeler ve SGK kayıtları incelenir.
- İşverenin fesih sebebi “geçerli” bulunmazsa, mahkeme işçinin işe iadesine karar vermektedir.
3. İşverenin Seçimi
- Mahkeme kararı kesinleştikten sonrasında işçi, 10 iş günü içerisinde işe başlamak adına başvuru yapılmalıdır.
- İşveren bu başvuruya rağmen işçiyi işe başlatmazsa:
- En çok 4 aya varana kadar geçen süre ücreti
- 4 ile 8 aylık maaş tutarında da tazminat ödemekle yükümlü olur.
Örnek Yargıtay Kararı
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 2020/10723 E. – 2021/4830 K. sayılı kararı:
“Fesih bildiriminiz somut ve açık bir gerekçeye dayanmadığı için, feshin geçersizliğine, davacının işe iadesine karar verilmesi yerinde olacaktır.”
Bu karar ile, işverenin fesih gerekçesini belgeleyemediği durumlarda da, işe iade kararının kaçınılmaz olduğunu vurgulamaktadır.
Sonuç
İşe iade davasında, iş güvencesini sağlayan ve keyfi fesihleri sınırlayan çok önemli bir hukuki yoldur. Fakat sürecin kesin sürelerle sınırlı olması, uzman hukuki destek almayı zorunlu kılar. Süreyi kaçıran işçi, bu hakkını tamamen kaybedebilir.
Bu nedenle fesih bildirimi alındığında hemen hukuki destek almak büyük önem taşır.
