4857 Sayılı İş Kanunu ve SGK Mevzuatına Göre Açıklamalar:
İşçilerin sağlık sorunları nedeniyle geçici olarak çalışamayacak durumda olmaları halinde, yasal olarak rapor alma hakları vardır. Bu hak, hem çalışan sağlığını korumak hem de iş güvencesini sağlamak amacıyla düzenlenmiştir. İşte işçinin rapor alma süreci ve bu süreçteki temel haklarına dair önemli bilgiler:
Rapor Alma Hakkı Nedir?
Bir işçi, sağlık sorunları nedeniyle çalışamayacak durumda ise, yetkili bir sağlık kuruluşundan geçici iş göremezlik raporu (istirahat raporu) alabilir. Bu rapor sebebiyle işçiler çalışmadığı günler adına devamsızlık yapmış sayılmazlar. Fakat bu hakkın suistimal edilmemesi ve raporun usulüne uygun alınması gerekir.
Rapor Nereden Alınır?
Rapor yalnızca SGK tarafından yetkilendirilmiş sağlık kuruluşlarından alınabilir. Bunlar:
• Devlet hastaneleri
• Üniversite hastaneleri
• Aile sağlığı merkezleri (aile hekimi)
• SGK ile anlaşmalı özel hastanelerdir.
Aile hekimleri genellikle ilk etapta 10 güne kadar rapor verebilir. Daha uzun süreli raporlar ise uzman hekim veya heyet raporuyla mümkündür.
Rapor Süresi Ne Kadardır?
İşçinin alabileceği rapor süresi, hastalığın niteliğine ve iyileşme süresine göre değişkenlik gösterir. Kısa süreli hastalıklarda 1 ila 10 gün arası rapor verilmesi yaygındır. Ancak hastalık devam ediyorsa, rapor süresi uzatılabilir.
Uzun süreli rahatsızlıklarda ise heyet raporuna başvurularak 6 ay ve üzeri istirahat süresi alınabilir. Ancak bu noktada, işverenin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetme hakkı da doğabilir.
İş Göremezlik Ödeneği (Rapor Parası)
Raporlu olunan süre boyunca işveren ücret ödemez. Fakat çalışan, SGK’dan “geçici iş göremezlik ödeneği” alabilmektedir. Bu ödeneğin şartları şunlardır:
• İşçinin, rapor aldığı tarihten önceki son bir yıl içinde en az 90 gün sigorta primi yatırılmış olması gerekir.
• Ödeme, işçinin son 3 aylık brüt maaş ortalamasına göre hesaplanır.
• İlk 2 gün için ödeme yapılmaz, ödemeler 3. günden itibaren başlar.
Raporlu İşçi İşten Çıkarılabilir mi?
Hastalık sebebiyle uzun süre işe gelmeyen bir işçinin iş sözleşmesi, İş Kanunu’nun 25/1-b maddesine göre işveren tarafından haklı nedenle feshedilebilmektedir. Fakat bu feshin yasal olabilmesi adına:
• Rapor süresi, işçinin kıdemine göre belirlenen sürenin (bildirim sürelerinin iki katı) üstüne çıkmış olmalıdır.
• Fesih hakkı, rapor süresinin dolmasından sonra kullanılabilir.
Rapor Dönüşü İşe Başlatma
Çalışan, rapor süresi sonunda işe dönebilir ve eski görevine devam edebilir. İşverenin, raporlu geçen süreyi devamsızlık gibi değerlendirmesi veya rapor dönüşünde işçiyi işe başlatmaması hukuka aykırı sayılır. Bu tip durumlarda işçi, iş mahkemelerinde haklarını arayabilmektedir.
Sonuç
İşçinin sağlık nedeniyle rapor alması yasal bir haktır ve bu süreç hem İş Kanunu hem de SGK mevzuatı çerçevesinde düzenlenmiştir. Raporun geçerli sayılması ve hak kaybı yaşanmaması için usulüne uygun şekilde alınması önemlidir. Rapor süresince işçinin maddi güvenliği, SGK tarafından verilen geçici iş göremezlik ödeneğiyle kısmen sağlanmaktadır. Ancak uzun süreli raporlarda iş sözleşmesinin feshedilme riski de göz önünde bulundurulmalıdır.
Bizimle iletişime geçebilirsiniz
