Ceza yargılamalarının sonunda mahkeme tarafından verilen kararlar birçok kişinin hayatında ciddi değişikliklere yol açabilir. Ancak her mahkûmiyet kararı, kişiyi doğrudan cezaevine götürmez. Türk Ceza Hukuku sistemimizde bazen suçlar ve koşullar çerçevesinde “cezanın ertelenmesi” imkânı tanınabilir.
Peki hapis cezası ertelenirse kişi neyle karşılaşır? Ceza tamamen ortadan kalkar mı? Kişi sabıkalı olur mu? Bu yazıda cezanın ertelenmesi kurumunu tüm yönleriyle açıklıyoruz.
Cezanın Ertelenmesi Nedir?
Hapis cezasının ertelenmesi, sanığa verilen mahkûmiyet kararının belirli şartlarla cezaevinde infaz edilmeden, ileri bir tarihe bırakılmasıdır. Bu bir affetme değil, kişinin ıslah olabileceğine olan inançla tanınan ikinci bir şanstır.
Yani kişi suçlu bulunur, ceza alır ama cezaevi yerine belirli kurallara tabi tutularak serbest bırakılır.
Hangi Koşullarda Cezanın Ertelenmesi Mümkündür?
Mahkeme, aşağıdaki şartlar sağlanıyorsa cezanın ertelenmesine karar verebilir:
Verilen ceza 2 yıl veya daha az hapis cezası olmalı
(18 yaş altı çocuklar ve 65 yaş üstü kişilerde bu sınır 3 yıldır.)
Sanık daha önce kasten işlenmiş bir suçtan dolayı hapis cezası almamış olmalı
Yani sabıkasız olmak önemli bir avantajdır.
Mahkeme, sanığın yeniden suç işlemeyeceğine dair olumlu kanaat oluşturmalı
Kişilik özellikleri, sosyal ilişkileri ve duruşmadaki tutumu bu değerlendirmeyi etkiler.
Hapis Cezası Ertelenirse Ne Olur?
- Sanık cezaevine girmez.
- Mahkeme, sanık hakkında 1 ila 3 yıl süreyle denetim süresi belirler.
- Bu sürede kişi hakkında yeni bir dava açılmazsa, ceza infaz edilmeden ortadan kalkar.
- Eğer kişi denetim süresi içinde yeni bir suç işlerse, hem eski ceza hem de yeni suç nedeniyle ceza uygulanır.
Denetim Süresinde Kişiye Neler Uygulanabilir?
Ertelenmiş ceza sırasında hâkim şu kararları verebilir:
- Meslek sahibi olmayan kişiye bir iş veya meslek öğretimi programına katılma zorunluluğu
- Madde bağımlılığı varsa tedaviye yönlendirme
- Psiko-sosyal destek almasını sağlama
Bu kuralların amacı, sanığın topluma yeniden kazandırılmasıdır. Kurallara uyulursa, kişi sabıka kaydına “mahkûmiyet uygulanmadı” notuyla geçer.
Sabıka Kaydına İşler mi?
Ertelenmiş cezalar, yine de kişinin adli sicil kaydında geçici olarak olsa dahi görünmektedir. Fakat ceza infaz edilmediğinden dolayı, belirli süre sonra kayıttan düşmektedir.
Kişi, Adli Sicil Kanunu kapsamında “adli sicil arşiv kaydının silinmesini” talep edebilir. Bu işlem sonucunda sabıka kaydı tamamen temizlenmiş olur.
Örnek Olay
Kişi, komşusuna hakaret suçu sebebiyle 11 ay hapis cezasına çarptırılmış. Daha öncesinde hiçbir ceza almamış. Mahkeme, cezasını erteleme kararı aldı ve 2 yıl denetim süresi verdi. Bu süre boyunca yeniden suç işlemedi ve cezası infaz edilmeden düşürüldü. Sabıka kaydı da silindi.
Sonuç
Cezanın ertelenme hali, suç işlediği sabit olan fakat yeniden suç işlemeyeceği öngörülen kişilere tanınan önemli bir karar ve haktır. Özellikle sabıkasız kişiler için ikinci bir şans anlamına gelir. Ancak bu, otomatik bir hak değil; hâkimin değerlendirmesine bağlıdır.
Bu nedenle böyle bir süreçle karşılaşırsanız mutlaka deneyimli Karahan Hukuk Bürosunun ceza avukatlarından hukuki destek almanız tavsiye ederiz.
