Bir kişinin ölümü sadece duygusal bir kayıp değildir; aynı zamanda ekonomik düzeni de sarsar. Özellikle hayatını o kişinin maddi desteğiyle sürdüren yakınlar için bu kayıp, yaşam standardını doğrudan etkilemektedir. İşte tam da bu noktada hukuk, “destekten yoksun kalma tazminatı” adı altında bir koruma sağlıyor.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Nedir?
Destekten yoksun kalma tazminatı, bir kişinin ölümü sonucu onun maddi desteğini kaybeden yakınlarının uğradığı zararın giderilmesi amacıyla talep edilebilen tazminattır.
Bu tazminat, Türk Borçlar Kanunu’nun 53. maddesinde düzenlenmiştir ve ölümün, haksız fiil, trafik kazası, iş kazası, doktor hatası ya da başka bir hukuka aykırı fiilden kaynaklanması gerekir.
Kimler Talep Edebilir?
Tazminat hakkı, sadece mirasçılara veya kan bağı bulunan kişilere tanınmış değildir. Burada esas alınan ölçüt, fiili destek ilişkisidir.
Yani ölen kişi, yaşarken birine düzenli maddi katkı sağlıyorsa — bu kişi eş, çocuk, anne-baba, kardeş hatta nişanlı bile olabilir — destekten yoksun kalma tazminatı isteyebilir.
Yargıtay kararlarında da bu durum açıkça vurgulanmıştır:
Tazminat Miktarı Nasıl Hesaplanır?
Mahkemeler, bu tazminatı aktüeryal yöntemlerle hesaplar.
Hesaplamada dikkate alınan başlıca unsurlar şunlardır:
- Ölenin geliri ve yaşı,
- Destekten yoksun kalan kişinin yaşı ve yaşam süresi,
- Ölenin destek payı,
- Kusur oranı,
- Emeklilik dönemi ve gelir artış oranı.
Aktüer bilirkişiler, vefat eden kişi yaşamaya devam etseydi yakınlarına ne kadar süreyle, hangi miktarda destek olacağı varsayımını dikkate alarak rapor hazırlamaktadır.
Maddi ve Manevi Tazminat Farkı
Destekten yoksun kalma tazminatı yalnızca maddi kaybı telafi eder.
Manevi tazminat ise ölümün yarattığı acı, keder ve üzüntünün bir nebze giderilmesi için ödenir.
Bu iki tazminat türü birbirinden farklıdır ve birlikte talep edilebilir.
Yargıtay’ın Görüşü
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi bir kararında şöyle der:
“Destekten yoksun kalma tazminatı, ölüm olmasaydı ölenin ne kadar bir ölçüde destek olacağı varsayımına dayanmaktadır. Bu sebeple soyut değil, yaşamın olağan akışı çerçevesinde somut verilere dayalı bir değerlendirme yapılmalı.”
Bizimle iletişime geçebilirsiniz
Sonuç
Hayatın acı gerçeklerinden biri olan ölüm, bazen sadece bir duygusal boşluk değil, ekonomik bir yıkım da yaratabilmektedir. Hukuk düzeni, bu zararı kısmen telafi edebilmek için destekten yoksun kalma tazminatı mekanizmasını getirmiştir.
Fakat her dosya kendine özgüdür; bu nedenle tazminat miktarının doğru hesaplanması ve sürecin hukuki açıdan eksiksiz yürütülmesi için bir avukattan profesyonel destek almak büyük önem taşımaktadır.
