Ceza Muhakemesi Kanunu’na (CMK) dayanarak gözaltı, kişinin suç işlediği şüphesiyle özgürlüğünden geçici olarak alıkonulması halidir. Gözaltı süresi, bireyin temel hak ve özgürlüklerini doğrudan ilgilendirdiği sebebiyle kanunda ayrıntılı biçimde düzenlenmiştir.
1. Gözaltı Kararını Kim Verebilir?
- Gözaltı kararı, cumhuriyet savcısının emriyle verilmektedir.
- Polis ya da jandarma, savcı talimatı olmaksızın kişiyi keyfi olarak gözaltına kesinlikle alamaz.
2. Gözaltı Süresi Ne Kadar?
- Genel kural: CMK’ya göre gözaltı süresi 24 saati geçemez.
- Bu süre, kişinin fiilen yakalanarak karakola getirildiği andan itibaren işlemeye başlamaktadır.
3. Toplu Suçlarda Gözaltı Süresi
- Eğer var olan suç birden çok kişi tarafınca beraber işlenmişse, delillerin toplanması güç olabilmektedir.
- Bu durumda savcı kararıyla gözaltı süresi:
- 3 gün daha uzatılabilir (her defasında 1 günü aşmamak kaydıyla).
- Yani toplamda 4 güne kadar çıkabilir.
4. Haklar ve Güvenceler
- Kişiye yakalama sebebi derhal bildirilir.
- Yakınlarına haber verilmesi gerekir.
- Gözaltındaki kişi, avukatıyla görüşme hakkına sahiptir.
- Hakim önüne çıkarılmadan gözaltında tutulması, ancak yukarıda belirtilen süreler dahilinde mümkündür.
5. Yargısal Denetim
- Gözaltı süresi dolmadan kişi sulh ceza hakimliğine çıkarılmalıdır.
- Hakim, tutuklama veya serbest bırakma kararı verir.
- Keyfi olan gözaltılar, hukuka tamamen aykırı delil niteliği taşımaktadır ve kişiler tazminat talep edebilmektedir.
Bizimle iletişime geçebilirsiniz
Sonuç olarak:
- Tek kişi için gözaltı: en fazla 24 saat,
- Toplu suçlarda gözaltı: en fazla 4 gün (savcı kararıyla),
- Bu süreler sonunda hakim önüne çıkarılmadan kişiyi içeride tutmak hukuka aykırıdır.
