Kiracılar çoğu zaman yaşadıkları ev içerisinde daha konforlu ortam oluşturmak ya da ufak tefek onarımları gidermek ister. Fakat “Kiracı evde boya yapabilir mi, dolap değiştirebilir mi, fayans kırabilir mi?” benzeri sorular hukuki açıdan çok önemlidir. Çünkü kiracının yapacağı her değişiklik Türk Borçlar Kanunu (TBK) çerçevesinde belirli sınırlar içinde değerlendirilmekte.
Kiracının Sorumluluğu ve Hakları
- TBK m. 316 uyarınca kiracı, kiralananı özenle kullanmak ve sözleşmede belirtilen amacı dışında kullanmamakla yükümlüdür.
- TBK m. 334 gereğince kiracı, kiraya verenin rızası olmadan kiralananda değişiklik yapamaz.
- Kiracı, ancak “küçük bakım ve onarım” niteliğinde olan işlemleri (örneğin musluk contasını değiştirmek, küçük bir delik kapatmak) yapabilir.
Kiracının Yapabileceği Küçük Tadilatlar
Kiracıya yüklenebilecek küçük onarım ve bakım işlemleri şunlardır:
- Musluk ve sifon arızalarının basit tamirleri
- Kapı kolu, priz kapağı gibi küçük parçaların değişimi
- Küçük duvar deliklerinin kapatılması
- Ampul, floresan gibi tüketim ürünlerinin yenilenmesi
Bu işlemler “kiralananın olağan kullanımı sırasında ortaya çıkan” ve kiracı tarafından üstlenilmesi gereken masraflardır.
Kiracının İzin Almadan Yapamayacağı Tadilatlar
Kiracının ev sahibinden izin almadan yapamayacağı değişiklikler:
- Boya renginde değişiklik
- Fayans, parke, dolap gibi kalıcı unsurları yenilemek
- Balkon kapatma, oda bölme gibi yapısal değişiklikler
- Elektrik ve su tesisatında değişiklik yapmak
Bu benzerlikte tadilatlar kiralanan evin değerini etkileyebileceği sebebiyle ev sahibinin yazılı rızası muhakkak olmalı.
Ev Sahibi İzin Verirse Ne Olur?
Ev sahibi tadilata izin verdiyse, sözleşmeye ek bir protokol yapılması tavsiye edilir. Aksi halde kiracının yaptığı masrafları tahsil etmesi zorlaşabilir. Ayrıca, ev sahibi izinsiz yapılan değişiklikleri eski hale getirme hakkına sahiptir.
Yargıtay’ın yerleşik kararlarına göre, kiracı ev sahibinden izin almadan yaptığı kalıcı tadilatların masrafını tahsil edemez ve evi teslim ederken eski hale getirmek zorundadır. Ancak kiraya veren tadilatı kabul etmişse, masrafın iadesi gündeme gelebilir.
Sonuç
Kiracı, evde küçük onarımlar yapabilir ancak kalıcı değişiklikler için ev sahibinden izin almalıdır. Aksi halde hukuki ihtilaflar doğabilir. En sağlıklı yöntem, yapılacak tadilatın sözleşmeye yazılı şekilde eklenmesidir.
