Günümüzde sosyal medya hesaplarımız, e-postalarımız ve çevrim içi platformlarda biriken verilerimiz artık hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline geldi. Fakat kişi vefat ettiği zaman, geride bıraktığı bu dijital varlıkların kime ait olacağı sorusu gündeme gelmektedir. Tam olarak bu hususta “dijital miras” kavramı karşımıza çıkmaktadır.
Dijital Miras Nedir?
Dijital miras, vefat eden kişinin internet üzerindeki tüm dijital varlıklarını kapsamaktadır.
Bunlar arasında:
- Sosyal medya hesapları (Instagram, Facebook, X, TikTok)
- E-posta adresleri
- Bulut sistemlerinde saklanan fotoğraf ve belgeler
- Oyun hesapları ve dijital kütüphaneler (Steam, Epic, PlayStation vb.)
- Kripto paralar ve dijital cüzdanlar
yer alır.
Türk Hukukunda Durum
Türk Medeni Kanunu’na göre, kişinin ölümüyle birlikte malvarlığı mirasçılarına geçer. Ancak dijital varlıklar konusunda açık bir yasal düzenleme henüz bulunmamaktadır. Bu nedenle sosyal medya hesapları ve çevrim içi içerikler konusunda farklı hukuki yorumlar yapılmaktadır:
- Maddi değeri olan dijital varlıklar (örneğin kripto paralar, oyun içi değerli eşyalar) miras yoluyla devredilebilir.
- Maddi değeri olmayan sosyal medya hesapları için ise çoğu platform kendi kurallarına göre hareket eder.
Sosyal Medya Şirketlerinin Yaklaşımı
- Facebook: Vefat eden kişinin hesabı “anı hesabı”na dönüştürülebilmektedir. Mirasçı, hesabı yönetemez; sadece anı olarak kalmaktadır.
- Instagram: Hesap kapatılabilir veya anı hesabına çevrilebilmektedir.
- Google: “Etkin Olmayan Hesap Yöneticisi” özelliği sayesinde kişi hayattayken kimin erişeceğini belirleyebilmektedir.
- Apple: “Dijital Mirasçı” atama özelliği ile hesabın vefat sonrası devredilmesine imkan tanımaktadır.
Yargıtay ve Uluslararası Yaklaşımlar
Türkiye’de Yargıtay’ın dijital miras hakkında netleşmiş içtihatları bulunmamaktadır. Fakat Almanya Federal Mahkemesi’nin 2018 tarihli kararında, vefat eden bir kişinin sosyal medya hesabının (facebook) mirasçılara devredilebileceği kabul görmüştür. Bu karar, dijital mirasın “klasik miras” gibi değerlendirilmesi gerektiği yönünde önemli bir adım olmuştur.
Pratik Öneriler
- Hayattayken sosyal medya ve dijital hesaplar için dijital vasiyet hazırlamak ileride yaşanabilecek sorunların önüne geçebilir.
- Kripto para ve dijital cüzdanlarınızın şifrelerinin güvenli biçimde mirasçılara ulaştırılması sağlanmalı.
- Mirasçılar, sosyal medya platformlarına resmi ölüm belgesiyle başvurarak hesap kapatma veya anılaştırma talebinde bulunabilir.
Bizimle iletişime geçebilirsiniz
Sonuç
Dijital miras, klasik miras hukukunun sınırlarını yer yer zorlayabilen ve her geçen zaman daha da önem kazanan bir alan. Türk hukukunda henüz özel bir düzenleme olmasa dahi, teknoloji geliştikçe bu konuda daha net kanun ve içtihatların ortaya çıkması beklenmekte. Bu sebeple bireylerin, hayattayken dijital varlıkları için planlama yapmaları büyük önem taşır.
