Vergi Usul Kanunu’na (VUK) dayanarak fatura, yapılan mal ya da hizmet satışının belgelenmesi gereken resmi bir evraktır. Fakat bazı kişiler, gerçekte olmayan bir mal ya da hizmet satışı yapılmış gibi gösteren “naylon fatura” düzenleyerek veya kullanarak vergi avantajı sağlamaya çalışır. Böyle bir durumda, hem vergi kaybına sebep olur hem de ciddi cezai yaptırımlar doğurabilir.
Naylon Fatura Nedir?
Naylon fatura, “sahte fatura” olarak da halk arasında biliniyor. Hukuki tanımıyla, gerçekte olmayan bir mal ya da hizmetin varmış gibi düzenlendiği veya tutarının gerçekte olandan farklı gösterildiği belgelerdir.
- Tamamen sahte fatura: Hiçbir mal ya da hizmet satışının olmadığı hâlde düzenlenen fatura.
- Muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı fatura: Mal veya hizmetin var olduğu ancak tutar, miktar veya nitelik bilgilerinin gerçeğe aykırı düzenlendiği fatura.
Naylon Fatura Düzenleme ve Kullanma Suçu
VUK’un 359. maddesi uyarınca; naylon fatura düzenleyen veya kullanan kişiler hakkında hem adli hem de idari yaptırımlar uygulanır.
- Hapis cezası: 3 yıldan 8 yıla kadar.
- Vergi ziyaı cezası: Ödenmeyen vergi tutarının 3 katı kadar idari para cezası.
- Gecikme faizi: Verginin ödenmeyen her günü için hesaplanır.
Önemli Not: Faturayı kullanan kişi, faturanın sahte olduğunu bilmediğini ispat ederse cezai sorumluluktan kurtulabilir. Ancak bunun için makul ve inandırıcı belgeler sunması gerekir.
Naylon Fatura Kullanmanın Sonuçları
- Vergi Denetimi ve İnceleme: Vergi müfettişleri, faturaların gerçekliğini hem satıcı hem alıcı tarafında araştırır.
- Ceza Davası: Cumhuriyet Savcılığı, sahte belge düzenleme/kullanma suçu nedeniyle ceza davası açabilir.
- Ticari İtibar Kaybı: Özellikle şirketler adına itibar zedelenmesi, müşteri güveninin sarsılması söz konusu olabilir.
Naylon Fatura ile Karıştırılan Durumlar
- Eksik fatura düzenleme (tutarın daha düşük yazılma hali)
- Yanlış bilgi yazma (sehven yapılan hatalar)
Böyle durumlarda hukuki sorumluluk doğabilir, fakat kastın varlığına göre değerlendirme yapılabilir.
Yargıtay’dan Örnek Karar
Yargıtay 11. Ceza Dairesi, 2021 tarihli bir kararında; sahte fatura düzenleyen sanığın, ticari faaliyette bulunmadığının tespit edilmesi üzerine hapis cezası kararını onamıştır. Kararda, “Vergi düzeninin korunması, ticaret hayatında güvenin sağlanması için bu tür eylemlere karşı caydırıcı yaptırımlar gereklidir” ifadelerine yer verilmiştir.
Sonuç
Naylon fatura, hem vergi hukuku hem de ceza hukuku açısından ağır sonuçlar doğuran bir suçtur. İşletmeler, tedarikçilerini ve belgelerini titizlikle kontrol etmeli; faturaların gerçek mal ve hizmet karşılığı olduğunu belgelerle kanıtlayabilmelidir. Aksi halde hem maddi hem de manevi kayıplar kaçınılmaz olacaktır.
