Günlük yaşamda farkında olmadan sahte para almış olabilirsiniz. Peki, bu parayı bilmeden harcarsanız ne olur? Türk Ceza Kanunu (TCK) bu durumu nasıl değerlendirir? Sahte para kullanmak suç mu, suçun unsurları nelerdir ve farkında olmadan kullanana ne olur?
TCK 197: Sahte Paranın Üretimi, Ticareti ve Kullanımı
TCK Madde 197, sahte para kullanımı suçlarını üç temel eylemde düzenler:
- Sahte para üretmek veya ülkeye sokmak
- Sahte parayı bilerek tedavüle sokmak (kullanmak)
- Sahte olduğunu sonradan fark edip elden çıkarma çabası
Sahte Para Kullanmanın Cezası
TCK 197/1’e göre:
“Sahte parayı imal eden ya da ülkeye sokan kişi veya kişiler, en az dört yıldan on iki yıla kadar hapis cezası ile beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılmaktadır.”
TCK 197/2’de ise:
“Sahte para olduğunu bile bile parayı tedavüle koyan kişiler, iki yıldan on iki yıla varana kadar hapis ile beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılmaktadır.”
Sahte Parayı Bilmeden Kullanmak Suç mu?
Hayır. Suçun oluşabilmesi için “kast”, yani sahte olduğunu bilerek kullanma şartı aranır. Bu durumda iki olasılık vardır:
1. Hiç farkında olmadan sahte para kullandınız:
Bu durumda cezai sorumluluğunuz yoktur. Ancak paraya el konulur ve mağdur durumuna düşersiniz.
2. Sonradan sahte olduğunu fark edip elden çıkardınız:
TCK 197/3’e göre bu durumda da ceza verilir, ancak cezada indirim yapılır:
“Sahte parayı eline geçirdikten sonra sahteliğini anlayıp bunu bilerek tedavüle koyan kişi, yukarıdaki fıkralara göre cezalandırılır; ancak ceza üçte birine kadar indirilebilir.”
Yargıtay Ne Diyor?
Yargıtay 8. Ceza Dairesi, 2022/315 E. 2022/756 K. sayılı kararında sanığın parayı sahte olduğunu bile bile alışverişte kullandığına dair kesin bir delil bulunmadığından beraatine karar vermiştir.
Yani ceza verilebilmesi için kişinin sahteciliği bilerek hareket ettiğinin ispatlanması gerekir. Bu da tanık, kamera kaydı, ifadeler veya olayın koşullarıyla değerlendirilir.
Elinize Sahte Para Geçtiyse Ne Yapmalısınız?
Eğer sahte para elinize geçtiyse ve bunu fark ettiyseniz:
- Kullanmayın – Bilerek harcamanız suçtur.
- En yakın karakola teslim edin – Tutanakla teslim ettiğinizde sorumluluktan kurtulursunuz.
- Bankaya götürebilirsiniz – Bankalar da sahte parayı tespit edip ilgili makamlara iletir.
- Nereden aldığınızı bildirin – Gerçek kaynağın tespiti için bu önemlidir.
Haklarınız Neler?
- Suçsuz olduğunuzu ispatlama hakkınız vardır.
- İfade verirken avukat talep edebilirsiniz.
- Paranın elinize nasıl geçtiğini anlatmanız ve açıklık getirmeniz esastır.
- Delil yok ise ceza verilemez; şüpheden sanık yararlanır ilkesi burada geçerli.
Sonuç
Sahte para kullanmak ciddi bir suçtur. Fakat bu suçun oluşabilmesi için failin sahte para kullandığını bilerek hareket etmesi gerekir. Bilmeden elinize geçen sahte parayı kullanırsanız, ceza almazsınız. Önemli olan, fark ettiğinizde nasıl davrandığınız ve bunu yetkililere bildirip bildirmediğinizdir. Şüpheli durumlarda vakit kaybetmeden bir ceza avukatına danışmak her zaman en doğru yoldur.
